آزادسازی سهام عدالت و واگذاری برخی شرکت‌های سهام عدالت استانی در بورس و فروش آن‌ها به کارگزاری‌ها که متاسفانه آداب معاملات بازار را رعایت نکردند و عرضه سهام نماد‌های شاخص‌ساز که در زیرمجموعه سهام‌های عدالت قرار داشت نیز سبب اصلاح قیمت‌ها شد و صف فروش گسترده‌ای برای این نماد‌ها را رقم زد
سمیه نورمحمدی طی یادداشتی با عنوان کابوس‌های فرود و فراز شاخص بورس در شماره امروز آفتاب یزد نوشت: در یک ماه اخیر شاخص از نظر تکنیکال رشد داشت و به اَبَرکانال ۲ میلیون واحد رسید که از نظر فعالان بازار سرمایه یک رقم دارای مقاومت روانی است. بخصوص که شاخص کل بورس تا ۲میلیون و ۸۰هزار واحد افزایش یافت، اما نتوانست خود را در این قله تثبیت کند. این در حالی است که اندیکاتور‌های شاخص نیز اشباع شده بود. با این حال بازار برای برخی بخصوص افرادی که در قیمت‌های پایین سهام خریداری کرده بودند سودده است. مگر آن‌هایی که در قلّه خرید کرده بودند.
البته در مورد علت بالا بودن شاخص در یکی- دو ماه اخیر مباحث مختلفی مطرح شده است که بیشتر می‌توان این امر را ناشی از استقبال در خرید سهام نماد‌های فولادی، پالایشگاهی و خودرویی دانست کما اینکه از ابتدای مرداد عملاً بسیاری از شرکت‌های کوچک و نماد‌های غیرشاخص ساز روند اصلاح جزئی را آغاز کرده بودند و حتی در برخی موارد اصلاح قیمت‌ها به ۴۰ تا ۵۰ درصد قیمت واقعی ارزش سهام، انجام شد، اما از آنجایی که در سایه رشد شاخص کل بورس قرار داشتند، این ریزش‌ها دیده نمی‌شد.
همه این‌ها در حالی است که در چند ماه اخیر رشد روزانه ۴۰ تا ۵۰ هزار واحدی بورس به یک مطالبه و عادت روتین تبدیل شده بود و سرمایه‌گذاران به سقوط ۸۰ تا ۹۰ هزار واحدی در یک روز عادت نداشتند. این در حالی است که در سال ۹۶ شاخص کل بورس ۹۰ هزار واحد بود که به این معنی است که میزان سقوط یک روزه شاخص کل در بازار فعلی معادل شاخص کل بورس در سال ۹۶ است. .
اما آنچه مورد توجه است اینکه ریزش‌های اخیر سبب شد تا بازار کمی از حالت تعادل خارج شود و در این میان کاهش ارزش اعتبار کارگزاری‌ها از ۱۵ به ۱۰درصد نشان داد که نباید در زمانی که نیاز به ورود نقدینگی داشتیم، سازمان بورس ارزش اعتبار کارگزاری‌ها را کاهش می‌داد، چون سرمایه‌گذاران کمتر می‌توانند از اعتبار خود برای خرید‌های غیرنقدی استفاده کنند.
در این وادی یکی از اشتباهات رئیس کل بانک مرکزی نداشتن شفافیت گفتاری در خصوص برنامه‌های آینده بانک مرکزی در یادداشت‌های اینستاگرامی‌اش است که مورد اخیر بسیار ابهام‌آمیز بود! وی اشاره کرد که نرخ سود سپرده بانک‌ها نزد بانک مرکزی یک درصد افزایش خواهد یافت؛ و همین کافی بود تا برخی این گونه برداشت کنند شبکه بانکی می‌تواند تا ۲۲ درصد به سپرده‌های مردم سود بدهد و یکی از دلایل ریزش ۲ روز اخیر بورس، یادداشت رئیس کل بانک مرکزی بود. این در حالی است که رئیس کل بانک مرکزی باید به طور شفاف نرخ سود را اعلام می‌کرد.
اگرچه در مورد دیگر دلایل ریزش‌های روز‌های اخیر بورس می‌توان آن را به موضوع انتشار اوراق سلف نفتی نیز مرتبط دانست؛ هر چند روز گذشته اعلام شد عرضه این اوراق فعلاً متوقف شده، اما انتشار اخبار در خصوص عرضه اوراق سلف در ریزش بازار تاثیرگذار شد تا این عوامل همه دست به دست هم بدهند که بازار اصلاح شود.
البته در این خصوص از نقش نهاد ناظر نمی‌توان به آسانی گذشت که می‌توانست در جلوگیری از ریزش شاخص نقش سازنده داشته باشد، اما متاسفانه نهاد ناظر بازار در زمانی که برخی نماد‌ها بین ۱۰ تا ۲۰ درصد رشد منفی داشتند، معاملات را متوقف نکرد. این در حالی است که در چند روز اخیر بسیاری از معاملات مشمول مصوبه هیئت مدیره سازمان بورس مبنی بر لزوم توقف معاملات در زمانی که کاهش ۲۰ درصدی ارزش نماد‌ها رخ می‌دهد، بودند. آزادسازی سهام عدالت و واگذاری برخی شرکت‌های سهام عدالت استانی در بورس و فروش آن‌ها به کارگزاری‌ها که متاسفانه آداب معاملات بازار را رعایت نکردند و عرضه سهام نماد‌های شاخص‌ساز که در زیرمجموعه سهام‌های عدالت قرار داشت نیز سبب اصلاح قیمت‌ها شد و صف فروش گسترده‌ای برای این نماد‌ها را رقم زد. به گونه‌ای که در ابتدای روز چهارشنبه گذشته برخی نماد‌ها بخصوص نماد‌های خودرویی که صف خرید برایشان ایجاد شد با اقدام این کارگزاری‌ها ناگهان به صف فروش سنگین تبدیل شدند. البته در این میان نباید از خبر خوش دیروز وزیر نفت که اعلام کرد قیمت خوراک شرکت‌های پالایشی و پتروشیمی‌ها کاهش می‌یابد نیز گذشت که خبر خوبی برای بازار است، چون سوددهی بیشتر پتروشیمی‌ها و پالایشی‌ها را در نتیجه بهبود صورت مالی این شرکت‌ها را به دنبال خواهد داشت.