نا بر قانون بودجه سال ۹۸، پزشکان باید از ابتدای سال جاری به نصب کارتخوان در مطب‌های خود اقدام می‌کردند، اما مهلت نصب کارتخوان بار‌ها توسط سازمان امور مالیاتی به بهانه‌های مختلف تمدید شد و طبق آخرین تفاهمنامه امضا شده، این مهلت یک بار دیگر تا پایان بهمن ماه سال جاری تمدید شد. طبق آخرین آمار ارائه شده، تا مهر ماه سال جاری تنها ۴۰ درصد از پزشکان کارتخوان نصب کردند و این یعنی گویا ۶۰ درصد پزشکان تمایلی به پرداخت مالیات ندارند.

سال گذشته بود که موضوع فرار مالیاتی پزشکان مطرح شد و کاربران شبکه‌های اجتماعی با راه اندازی کمپین‌هایی با هشتگ‌های پزشکان فراری از مالیات و پزشکان فراری از کارتخوان شروع کردند به بیان تجربیات خود از مواجهه با پزشکانی که در مطب‌های خود از کارتخوان استفاده نمی‌کردند و برای فرار از پرداخت مالیات پول نقد از مراجعین خود دریافت می‌کردند. این ماجرا کم کم به رسانه‌ها نیز کشیده شد و سرانجام در قانون بودجه سال ۹۸ پزشکان ملزم به نصب کارتخوان در مطب‌های خود شدند.

فرار مالیاتی پزشکان چقدر برآورد می‌شود؟

محمدرضا نوری رئیس امور مالیاتی شهر و استان تهران طی مصاحبه‌ای در ۲۳ مرداد ۱۳۹۷ گفت: از میان حدود ۲۰ هزار پرونده پزشکان در تهران، تنها ۱۱ هزار تن برای عملکرد سال ۱۳۹۶ اظهارنامه ارائه کردند که میانگین مالیات اعلامی از سوی پزشکان برای هر نفر ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان بود. با توجه به رسیدگی‌های انجام شده برای عملکرد سال ۹۵ که تقریبا به همین میزان مالیات ابراز شده بود، این میانگین برای هر نفر حدود ۱۴ میلیون تومان توسط سازمان تعیین و تشخیص داده شده است.

سیاوش غیب پور نماینده شورای حل اختلاف مالیاتی سازمان امور مالیاتی تهران نیز طی مصاحبه‌ای با رادیو اقتصاد در دوم شهریور ماه ۱۳۹۷ از فرار مالیاتی ۸۰ درصدی پزشکان خبر داد و گفت: طبق آمار رسمی، مجموع مالیاتی که پزشکان در سال ۹۶ پرداخت کرده اند، ۱۵۰ میلیارد تومان بوده، درحالی‌که مقدار مالیات تخمینی آن‌ها ۷۰۰ میلیارد تومان است.

حسین بانکی کارشناس سیاستگذاری حوزه سلامت هم که در برنامه پایش مورخه ۲۸ مرداد ۱۳۹۷ حضور پیدا کرده بود در مورد فرار مالیاتی پزشکان گفت: باید بدانیم مبلغی که به عنوان مالیات از پزشکان باید اخذ شود، چقدر است؟ در حال حاضر تعداد پزشکان متخصص در کشور ۴۶ هزار و ۶۰۰ پزشک هستند، ما در اینجا فرض می‌کنیم ۴۰ هزار پزشک متخصص داریم.

وی افزود: درآمد ماهیانه این پزشکان متخصص را ۵۰ میلیون تومان لحاظ می‌کنیم که در مجموع یک سال میزان درآمد سالیانه پزشکان متخصص ۲۴ هزار میلیارد تومان است. برای دندان پزشکان که تعداد آن‌ها ۲۸ هزار تن است، مبلغ ماهانه را ۳۰ میلیون تومان در نظر می‌گیریم که مجموع درآمد سالیانه دندان پزشکان ۱۰ هزار میلیارد تومان شد. با این احتساب مجموع درآمد سالیانه دندان پزشکان و پزشکان متخصص ۳۴ هزار میلیارد تومان است.

این کارشناس گفت: اگر نرخ مالیات را ۲۰ درصد در نظر بگیریم، مقدار مالیاتی که دندان پزشکان و پزشکان متخصص باید بپردازند ۶ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان است. بانکی در پایان تصریح کرد: نکته مهم اینکه در محاسبات بالا مالیات تعداد ۸۰ هزار پزشک عمومی را نیاورده ایم.

پزشکان بر اساس کدام قانون ملزم به نصب و استفاده از کارتخوان در مطب‌های خود شدند؟

برای جلوگیری از فرار مالیاتی پزشکان، در بند (ی) تبصره ۶ قانون بودجه سال ۹۸ تصویب شد که تمامی صاحبان حرف و مشاغل پزشکی، پیراپزشکی، داروسازی و دامپزشکی که مجوز فعالیت آن‌ها توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان نظام پزشکی ایران و یا سازمان نظام دامپزشکی ایران صادر می‌شود، مکلفند در چهارچوب آیین نامه تبصره (۲) ماده (۱۶۹) قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۴/۱۲/۱۳۶۶ و اصلاحات و الحاقات بعدی آن از ابتدای سال ۱۳۹۸ از پایانه فروشگاهی استفاده کنند.

در دو ماه مانده به آخر سال ماجرای نصب کارتخوان پزشکان به کجا رسید؟

بنا بر قانون بودجه سال ۱۳۹۸، صاحبان حرف و مشاغل پزشکی، پیراپزشکی، داروسازی و دامپزشکی را مکلف شدند که از ابتدای سال ۹۸ پایانه فروشگاهی را استفاده کنند، اما به دلیل مهیا نبودن شرایط استفاده از پایانه‌های فروشگاهی این مدت تا ۲۳ مرداد ماه سال جاری تمدید شد و قرار شد تا آماده شدن دستورالعمل پایانه‌های فروشگاهی، پزشکان کارتخوان‌های بانکی خود را به سازمان امور مالیاتی اعلام کنند. طبق اعلام سازمان امور مالیاتی، همه صاحبان مشاغل یاد شده مکلف شدند حداکثر تا ۲۳ مردادماه ۹۸ برای ثبت درخواست تخصیص شماره شناسه کارتخوان‌های بانکی خود اقدام کنند و حتی این هشدار داده شد که در صورت عدم استفاده از کارت خوان بانکی، مشاغل پزشکی مشمول جریمه خواهند شد.

با نزدیک شدن به موعد مقرر، مدیرکل دفتر تنظیم مقررات و برون سپاری سازمان امور مالیاتی از تمدید ثبت‌نام کارتخوان تا ۳۱ مرداد ۹۸ خبر داد. علی رستم پور در این باره گفت: صاحبان حرف و مشاغل پزشکی، پیراپزشکی، داروسازی و دامپزشکی تا ۳۱ مرداد ماه مهلت دارند در نظام سامانه فروش و استفاده از کارتخوان بانکی ثبت نام کنند. در واقع مدت زمان به دلیل نبود برخی زیر ساخت‌ها افزایش پیدا کرده است.

سپس این مهلت یک بار دیگر به بهانه نبود برخی زیرساخت‌های لازم، تا پانزدهم شهریور ماه ۱۳۹۸ تمدید شد. در دهم شهریور ماه ۱۳۹۸ بود که امیدعلی پارسا رئیس سازمان امور مالیاتی گفت: زمان ثبت نام پزشکان در سامانه را با دو بار تمدید، به پانزدهم شهریور ماه موکول کردیم و این زمان دیگر تمدید نمی‌شود.

علی رستم پور مدیرکل دفتر تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی طی مصاحبه‌ای در ۲۱ آبان ماه ۱۳۹۸ با بیان اینکه ۲۰ درصد شاغلان بخش درمان در سامانه صندوق فروش ثبت نام کردند، گفت: باز هم بدون اینکه اعلام کنیم، آن‌هایی که بعد از ۱۵ تا پایان شهریور ماه کارتخوان خود را ثبت کردند، به منزله تمکین به قانون تلقی کردیم و به این افراد هم شناسه صندوق دادیم.
وی افزود: عملا از اول مهر ماه بخشی از جامعه پزشکی کارتخوان‌ها را نصب کردند که این آمار به کمتر از ۴۰ درصد رسیده است. مهلت ثبت کارتخوان‌ها گذشته است؛ البته سیستم ما باز است و همین امروز هم می‌توان کارتخوان را ثبت کرد، ولی آمار‌ها دیگر آن رشد گذشته را ندارد.

این آمار ثبت کارتخوان‌ها نشان می‌داد که به نوعی ۶۰ درصد پزشکان گویا تمایلی به پرداخت مالیات ندارند.

به هر صورت، سرانجام روز گذشته ۲۹ دی ماه ۱۳۹۸ روسای سازمان نظام پرشکی و سازمان امور مالیاتی کشور بر سر اجرای کامل بند «ی» تبصره ۶ قانون بودجه ۱۳۹۸ کشور و تبصره ۲ ماده ۱۶۸ قانون مالیات‌های مستقیم و آیین‌نامه اجرایی، همچنین قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان تفاهمنامه‌ای را به امضا رساندند!

براساس بند یک این تفاهمنامه، سازمان نظام پزشکی با استفاده از ظرفیت‌های قانونی و اجرایی خود تا سی ام بهمن ۹۸ مابقی اعضای خود که موفق به نصب کارتخوان و ثبت در سامانه سازمان امور مالیاتی نشده‌اند، برای جلوگیری از جرایم قانونی موظف به اقدام قانونی خواهد کرد. همچنین هر دو سازمان بر اساس بند‌های ۳ و ۴ این تفاهم‌نامه موظف شدند با مشمولینی که تکالیف قانونی خود را انجام ندهند حسب مفاد قوانین مذکور اقدام لازم مبذول نمایند.

به هر صورت آن گونه که بیان شد، این قانون باید از ابتدای سال جاری اجرایی می‌شد، اما به بهانه‌های مختلف چندین بار تمدید و در نهایت تا پایان بهمن ماه سال جاری به پزشکان فراری از مالیات مهلت داده شد. به دلیل عقب نشینی‌های مکرر سازمان امور مالیاتی در این ماجرا و عدم برخورد با پزشکان متخلف در این زمینه، هیچ تضمینی نیست که این بار نیز با پایان مهلت مقرر، همه پزشکان کارتخوان‌های خود را در سامانه امور مالیاتی به ثبت برسانند.

این فرار مالیاتی پزشکان در حالی رخ می‌دهد که اولاً کشور در شرایط کنونی که از درآمد‌های نفتی محروم شده است، به شدت به درآمد‌های مالیاتی احتیاج دارد و ثانیاً سایر قشرها به خصوص کارگران و کارمندان ماهانه مرتب و منظم مالیات خود را پرداخت می‌کنند.

چه برخورد قانونی می‌توان با پزشکان فراری از مالیات انجام داد؟

امیدعلی پارسا، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور طی مصاحبه‌ای در دهم شهریور ماه ۹۸ گفت: چنانچه پزشکان در مهلت تعیین شده نسبت به نصب این دستگاه‌ها اقدام نکنند، مطابق با قانون با آن‌ها برخورد شده و مورد ظن فرار مالیاتی قرار می‌گیرند.

مطابق آنچه در ماده ۲۰۲ قانون مالیات‌های مستقیم آمده است سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند از خروج بدهکاران مالیاتی که میزان بدهی قطعی آن‌ها بیشتر از ۱۰۰ میلیون ریال است از کشور جلوگیری نماید.

چگونه در دنیا با پزشکان فراری از مالیات برخورد می‌شود؟

در دنیا با پزشکان فراری از مالیات برخورد‌های مختلفی می شود؛ برای نمونه به گزارش تودی آنلاین، در سال ۲۰۱۳ شورای پزشکی سنگاپور مجوز طبابت دکتر چیانگ کوری ۵۷ ساله را به دلیل فرار مالیاتی در سال ۲۰۱۱ به حالت تعلیق درآورد. یا به گزارش WTVQ، در دسامبر ۲۰۱۸ در دادگاه فدرال انگلیس یک پزشک ۶۹ ساله انگلیسی به نام ورنر گرنتس به دلیل فرار مالیاتی و گزارش نادرست درآمد‌های خود به سه سال زندان محکوم شد. همچنین به گزارش آیریش تایمز، دکتر بسام ناصر در اواسط سال ۲۰۱۸ در دادگاه تجدید نظر جنایی دوبلین در ایرلند به دلیل تخلف در پرداخت مالیات بر درآمد سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ خود به گذراندن ۱۶ ماه زندان محکوم شد.

در آمریکا پزشکان چقدر مالیات پرداخت می‌کنند؟

خبرگزاری فارس طی گزارشی به این پرسش پاسخ داده است. هر چند داده‌های این گزارش اندکی قدیمی است، اما طبق این گزارش پزشکان آمریکایی در سال ۲۰۱۵ معادل ۶۶.۸ میلیارد دلار مالیات داده‌اند که با در نظر گرفتن جزئیات بودجه پیشنهادی دولت ایران برای سال ۹۹ که پیش‌بینی درآمد ۲۲ میلیارد دلاری از محل صادرات نفت در آن قید شده است، مالیات پرداخت شده پزشکان آمریکایی در سال ۲۰۱۵ سه برابر پولی است که دولت ایران پیش‌بینی می‌کند از محل صادرات نفت، میعانات گازی و گاز طبیعی در سال آینده درآمد کسب کند.

به هر صورت کشور در شرایط خاصی قرار دارد و اگر بناست دولت، کشور را با درآمد‌های مالیاتی بچرخاند باید تعارف را با همه قشرها از جمله پزشکان کنار بگذارد و برخورد‌های جدی را با متخلفان در این زمینه در دستور کار قرار دهد. تمدید چندین باره مهلت و عدم برخورد جدی باعث شده است که پزشکان تمایلی به نصب کارتخوان و پرداخت مالیات خود نداشته باشند. تحقق نیافتن درآمد‌های مالیاتی به کسری بودجه دامن خواهد زد. کسری بودجه‌ای که از عواقب آن رشد نرخ تورم می‌باشد. رشد نرخ تورم هم یعنی فشار مضاعف به طبقات ضعیف جامعه. این یعنی طبقات ضعیف جامعه هم باید مالیات خود را بپردازند و هم به دلیل عدم پرداخت مالیات توسط پزشکان فشار نرخ تورم را بر دوش بکشند/تابناک