پایگاه خبری عصرجهان|حامد حیدری🖋️فارغ از معماری خاص فضای مجازی و مزایا و معایب آن ، فرهنگ سریالی و ایجاد چالش از ویژگیهای فرهنگ فضای تحت وب به شمار می آید. چالش های آب یخ ، سرتراشیدن یا انجام تکلیفی خاص از جمله چالشهای سریالی است که کاربران فضای مجازی را به سرعت تحت تاثیر قرار داده ودر زمانی کوتاه به چالش های ملی یا بین المللی تبدیل می شوند.

هرچند که اغلب چالشهای فضای مجازی با اهدافی اجتماعی یا حتی برای سرگرمی کاربران شروع می شوند؛ اما برخی از این چالشها در قالب بازی، اهداف شوم و خطرناکی برای کاربران خود طراحی و برنامه ریزی کرده اند که میتوانند بقای آنها را نیز به مخاطره بیندازد.در این نوشتار به سه چالش نوظهور و خطرناک که در قالب بازیهای اینترنتی روح وروان و حتی جان کاربران را نشانه رفته است رو بررسی و مقایسه می کنیم.

چالش نهنگ آبی:

چالش فوق که وجه تسمیه آن از پدیده به گل نشستن نهنگ ها و به اصطلاح عامیانه،خودکشی آنها گرفته شده است.در این بازی که اولین بار در سال ۲۰۱۳ در یکی از شبکه های اجتماعی روسی آغاز شد و به سرعت در فضای مجازی پخش ومنتشر شد ۵۰ مرحله وجود دارد که از کاربران خواسته می شود بطور روزانه تکالیف را انجام داده و عکسی از خود گرفته و ارسال نمایند تا اجازه ورود به مرحله بعد را بگیرد. مرحله نخست این بازی،کشیدنِ یک نهنگ آبی روی ساعد دست است.در مراحل بعدی از کاربر خواسته می شود که مثلا لب خود راببرد یا با چاقو کلمه ای را روی بدن حک کند یا به مکان مرتفع برود و پاهای خود را آویزان کند و از خود عکس بگیرد و ارسال کند یا به موسیقی خاصی گوش دهد یا فیلم هایی که برای وی ارسال میکنند را باید تماشا کند. روز پنجاهم و در تکلیف آخر از کاربر می خواهند خود را از مکان مرتفع به پایین بیندازد وخودکشی کند. در تمام مراحل، با ایجاد انگیزه و یا تهدید، کاربر را مجبور به انجام تکالیف و ادامه مراحل بازی و در نهایت خودکشی میکنند.

بازی مریم:

برخلاف بازی نهنگ آبی که دارای چندین مرحله و تکالیف نوشتاری است بازی مریم دارای خط سیر داستانی است . داستان بازی با گم شدن یک دختر ۹ ساله زیبارو در جنگل شروع می شود و از کاربر که در طول داستان به او به صورت دیجیتالی وابسته میشود خواسته میشود که در رساندن مریم به منزل به او کمک کند. در طی مسیر و ادامه داستان، کاربر اتفاقات ترسناک و وحشتناکی را می بیند و هیجان زیادی را تجربه می کند. در طول بازی شاهد پخش صداهای ترسناک و رعب آور میشود؛ نکته ظریف بازی این است که برای ورود به مراحل بعدی داستان (بازی) اطلاعات مختلفی از کاربر درخواست میشود . بعد از اتمام بازی و معمولا در ساعت ۳ بامداد یک شماره ناشناس با کاربر تماس میگیرد و عبارتی که " هنوز با شما کار داریم" را به صورت رباتی پخش خواهد کرد. تکرار این عمل به همراه صداهای عجیب و غریب و ترسناک کاربر را مجاب میکند که جن زده شده است که درنهایت خصوصا در کاربران کم سن وسال ونوجوانان، ایجادترس و وحشت زدگی شدید به دنبال دارد که برخی از آنها برای رهایی از این حجم استرس و فشار روانی اقدام به خودکشی می نمایند.

چالش موموMomo:

گفته می شود که موموMomoیک موجود وحشتناکی است که ریشه در افسانه های ژاپنی دارد این موجود که تصویر زنی با چشم های گشاد و صورت آویزان با تن پرنده است در نمایشگاه وحشت توکیو در آثار برخی هنرمندان اکران شده بود. موموی ترسناک که برخی اوقات اقدام به دزدیدن بچه ها می کرده است از سطح افسانه ها به فضای مجازی رخنه کرده است و درقالب یک بازی و درواقع یک چالش همانند چالش های نهنگ آبی و مریم و...، خودرا نمایان کرده است.

این چالش که ابتدا در فیس بوک منتشر شده بوده است اخیرا تحت یک اکانت در برنامه واتساپ به سرعت دربرخی از کشورها در حال انتشار است.این اکانت معمولا با نمایه یک دختر بسیار زشت همراه با خنده جوکر مانند است.کاربران با یک شماره ناشناس(اکانت واتساپی مومو) به چالش کشیده می شوند.دراین چالش، کاربر پس از گذراندن برخی از مراحل بازی بصورت آنلاین، یک تماس ناشناس دریافت میکند که او را بعد از مدتی به انجام کارهای خشن و درنهایت خودکشی سوق می دهد.

علیرغم تفاوتهای ظاهری در طراحی و ارائه این بازیها ، اما وجه اشتراک و تشابه مهم آنها ایجاد ترس ودلهره، اضطراب و تهدید کاربر است که در برخی موارد، خودکشی و مرگ به عنوان مرحله آخرِ این بازیها معرفی میشود؛که به دو طریق انگیزشی (شستشوی مغزی) و تهدید، کاربران را قربانی میکنند. در برخی بازیها،هرچند رفتار خشونت آمیز به طور مستقیم توصیه نمی شود؛اما با ایجاد رعب و ترس، باعث ایجاد اختلالات روانی از جمله ترس واضطراب شدید در میان کودکان ونوجوانان می شوند که حتی میتواند مرگ آنها را رقم بزند.

توصیه های کاربردی برای والدین ومربیان:

اول) هدف ترساندن نباشد هدف ارایه مطالب آگاهی بخشی و آگاهسازی باشد تا والدین ومربیان بتوانند از فرزندان خود بهتر مراقبت کنند. به همین خاطر از فرزندان بخواهیم لینک های ناشناس و پیام های مشکوک را باز نکنند و به ما اطلاع بدهند.
دوم) عمده کاربران قربانی این بازیها خود از اختلالات خفیف یا شدید مثل کمرویی، انزوا و حتی افسردگی و اضطراب و ...رنج می برده اند؛ لذا ضمن توجه ویژه به کودکان دارای اختلالات زمینه ای زمینه ارتباط رو در رو وتعامل اجتماعی پویا را در خانه فراهم کنیم.
سوم) والدین شیوه های ۴گانه فرزند پروری و روشهای تربیت را فراگیرند.
چهارم) مهارتهای دهگانه زندگی را یاد بگیریم وبه فرزاندانمان بیاموزیم.
پنجم) سواد رسانه و آموزش چگونه استفاده کردن از فضای مجازی و رسانه های تحت وب را فرا بگیریم و به فرزندانمان بیاموزیم.
ششم) بر رفتارهای فرزندانمان نظارت غیرمستقیم کنیم واز آنها مراقبت کنیم همچنین نقش هدایتی و مشاوره ای خصوصا برای فرزندان کودکان و نوجوان داشته باشیم.
هفتم) برای مصرف رسانه ، سرانه محتوایی و زمانی تنظیم کنیم و یک قرارداد دو طرفه بین والدین و فرزندان تنظیم گردد و قاطعانه مواد آن اجرا گردد.
هشتم) در صورت اعمال محدودیت دلایل منطقی و یا برنامه های جایگزین برای فرزندانمان ارائه کنیم .
نهم) در موارد مصرف رسانه بالا ، تست اعتیاد به اینترنت در بازه های زمانی متفاوت توصیه می شود که معمولا در کلینیک های مشاوره ای و زیر نظرمشاوران و متخصصین ، اجرا وتفسیر میگردد.
دهم) باتوجه به ضرورت آموزش مجازی مواد درسی مدارس در بستر های فضای تحت وب، نظارت والدین ومربیان و آگاهی بخشی به فرزندان و فراگیران، بیش از پیش توصیه میگردد.